Jaisso(-di-fueio-de-lin)
Lathyrus linifolius
Fabaceae Leguminosae
Nom en français : Gesse à feuilles de lin.
Descripcioun :Aquesto jaisso, raro au couchant, trachis dins li blachiero, faio, sapino e pinedo de pin-gavot. Li fueio an de 2 à 4 paréu de fueioun e soun acabado pèr un bènc. La cambo es alado e la souco tuberisado. Li flour formon uno grapo de 2 à 6 flour, roso-vióuleto e pièi bluio. Li dóusso, de 3 à 5 cm, soun negro un cop maduro e caupon de 4 à 14 grano.
Usanço :Èi couneigudo desempièi l'age-mejan pèr coupa la fam (2 flour).
Port : Erbo
Taio : 15 à 50 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lathyrus
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : irregulièro
Ø (o loungour) flour : 10 à 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Blachiero
- Faio
- Pinedo
- Sapiniero
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éuropo-Cèntre
Ref. sc. : Lathyrus linifolius (Reichard) Bässler, 1971
Èlevou
Pinus cembra
Pinaceae
Àutri noum : Èlvou, Èlve, Éuve, Alvié, Auvié.
Noms en français : Pin cembro, Arole.
Descripcioun :L'èlevou (e si varianto dins la Tinèo) que ié dison peréu l'éuve en Ubaio, es un aubre de mountagno pas proun grand. Se recounèis à sis aguio groupado pèr 5 e à si pigno que caupon de grano manjadisso.
Usanço :L'èlve fai de pignoun que soun manjadis. Soun bos èi recerca pèr l'esculturo e li moble. "Se fahiò de caissos en èlve". L'èlve, as mancou besougn de lou tratar perqué a uno resino que las bèstios l'atacon pas (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 52). Es proun esta utilisa pèr lou rebouscage. L'òli essenciau èi vertuous contro lou tussi.
Port : Aubre
Taio : 3 à 20 m
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Pinus
Famiho : Pinaceae
Ordre : Pinales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 5 à 8 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Si
Autour basso e auto : 1400 à 2500 m
Aparado : Noun
Jun à juliet
Liò : Melounié
- Sapiniero
- Relarg à rousage
Estànci : Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Pinus cembra L., 1753